Kids

Deze pagina is voor kinderen vanaf ongeveer 10 jaar. Hier staat informatie over het verzorgen van je konijn, cavia of goudvis. Ook kun je er informatie vinden over dieren in de intensieve veehouderij: hoe leven die dieren eigenlijk voor ze op je bord belanden. Elke week staat er een leuk tekenfilmpje over dieren op de site en, je kunt vegetarische recepten vinden. Bv een vegetarisch broodje knak, super lekker. Ook staan er een aantal boeken die je ouders kunnen bestellen voor je verjaardag of Kerst. Als je een leuk idee hebt kun je ons mailen op: info@localhost.

(C) Sunroof Music

Bewust eten voor kinderen

Wil je misschien vegetariër worden? Je vindt op deze pagina alles over Bewust eten voor kinderen.

Leuke vegetarische recepten vind je hier: Vegetarisch eten voor kids.

De intensieve veehouderij

Misschien heb je er wel eens van gehoord: megastallen. Wat zijn dat nu eigenlijk? Het zijn enorme stallen waar dieren tegenwoordig heel dicht op elkaar gehouden worden. Ze noemen het ook wel de intensieve veehouderij. De dieren leven zo dicht op elkaar om veel geld mee te verdienen, hoe meer dieren op elkaar hoe meer geld er verdiend wordt. Ze hebben ernstige gezondheidsklachten vanwege de overvolle stallen. Ze staan vaak in hun eigen uitwerpselen en leven maar kort. Ze worden op jonge leeftijd naar buitenland getransporteerd naar landen die ze willen vetmesten en slachten. De afgelopen 40 jaar zijn de leefomstandigheden en de huisvesting van de dieren in Europa, dus ook in Nederland, erg achteruit gegaan omdat er teveel op elkaar gepropt worden. Wij van Stem voor Dieren willen hier iets aan gaan doen. We willen dat de Europese regels de Five Freedoms worden nageleefd. Dat worden ze namelijk niet in Nederland en Europa. Dit zijn de Five Freedoms, ze zeggen, dieren moeten

  • Vrij zijn van lichamelijk ongemak (zich prettig voelen)
  • Vrij zijn van angst en stress (ze mogen niet bang zijn of zenuwachtig)
  • Vrij zijn van pijn, verwondingen en ziektes  (ze mogen niet ziek zijn of gewond)
  • Zich op een natuurlijke manier kunnen bewegen ( ze moeten zich gemakkelijk kunnen bewegen, liggen en staan)

Dit klopt dus niet. Deze regels zijn er voor alle landen in Europa dus ook voor ons land, maar geen enkele regering houdt zich eraan. Dieren in de intensieve veehouderij lijden elke dag. Veel dieren zijn erg zenuwachtig omdat ze zo boven op elkaar leven en zijn bang, omdat er steeds ruzie is over de plaats waar ze staan of liggen. Er is te weinig ruimte om een plek te kunnen delen. Ze hebben verwondingen, pijn en veel zijn er ziek en ze kunnen zich niet op een natuurlijke manier bewegen. Kippen bijvoorbeeld staan vaak met  50.000  in een schuur boven op elkaar gepropt. Hoe kunnen zij zich normaal bewegen?

Stel je voor dat jij met 250 kinderen in je klas les moet krijgen. Nu zit je met ongeveer 25 kinderen bij elkaar en dat is al best druk. Stel dus 250 in je klas. Alle stoelen en tafels gaan eruit, tassen weg want daar is natuurlijk geen ruimte voor. Je zit met z’n allen op de grond tegen elkaar aan met je schrift of tablet op je schoot. Je boterham en drinken zul je ook in de klas moeten nuttigen want je mag niet naar buiten. Je reken, taal of aardrijkskundewerk moet je alleen maken want er is geen meester of juf voor de klas dat is veel te duur.
Dat is een gek idee en onvoorstelbaar. Misschien moet je er zelfs een beetje om lachen:  voor, achter, links en rechts een klasgenootje tegen je aangedrukt. Alle kinderen boven op elkaar, je kunt alleen iets op je schoot houden.
De dieren in de intensieve veehouderij leven dag in dag uit op deze manier, kippen, varkens, koeien, kalfjes, geiten, schapen, konijnen en nog een aantal dieren staan of zitten de hele dag tegen elkaar aan gedrukt en kunnen zich nauwelijks bewegen. Bij kippen ziet dat er zo uit:

Als ze dik genoeg zijn, vaak vetgemest, dan worden ze in vrachtwagens geladen, vaak zonder ooit daglicht te hebben gezien en gaan naar de slacht. Als ze geluk hebben worden ze in Nederland geslacht maar de meeste moeten na dit leven nog ritten maken van 20 tot 50 uur ook boven op elkaar in vrachtwagens. De slacht is daarna ook een lijdensweg, daarover lees je alles onder het kopje slachthuizen. Wij hopen dat we voor elkaar kunnen krijgen dat Nederland en Europa zich aan de deze regels gaan houden.

Wat kun jij doen aan deze nare leefomstandigheden van dieren

Jij kunt ook meehelpen, vraag je ouders of jullie vaker biologisch vlees kunnen eten, die dieren hebben een wat beter leven gehad. Of beter nog, vraag of ze vegetarische maaltijden maken, erg lekker en veel gezonder. Ook kun je een spreekbeurt houden over het onderwerp. Nancy, de schrijver van dierenboeken wil je altijd helpen met informatie of advies geven. Mail haar gerust, je krijgt binnen 24 uur antwoord: nancy@localhost

Varkens

Er leven ruim twaalf miljoen varkens in Nederland. Twaalf miljoen slimme, leuke en zindelijke dieren. Je ziet ze nooit dat komt omdat ze in stallen leven, dicht op elkaar. In de vee-industrie is er geen ruimte voor deze varkens om varken te zijn. Ze mogen niet wroeten of spelen. Ze zien geen gras of modder. Ze slapen op de plek waar ze hun behoefte moeten doen. Als ze pas geboren zijn wordt hun staartje er afgebrand omdat ze elkaar, doordat ze zo dicht op elkaar leven, kunnen bijten. Staarten afbranden moet sinds 1996 onder verdoving gebeuren maar de meeste boeren doen dit niet omdat dit teveel tijd kost. De staartjes worden er dus zonder verdoving afgebrand. Varkens kunnen slecht reizen omdat ze snel misselijk worden. Toch gaat elk jaar de helft van de biggen op transport naar buitenland omdat slachten daar iets goedkoper is. Dat zijn ritten in vrachtwagens van 20 tot soms 40 uur.

Moedervarkens worden niet vetgemest maar moeten steeds weer biggen krijgen. Hoe meer biggen ze krijgen hoe meer geld er verdiend wordt. De moeders leven een groot deel van het jaar tussen metalen stangen, daar krijgen ze hun biggetjes en moeten ze de biggen een paar weken voeden. De moeders zijn erg ongelukkig met dit leven want ze kunnen zich nauwelijks bewegen. De regering wil dit zo omdat dit veel geld opbrengt.

Kippen

Als een kuiken in de intensieve veehouderij geboren wordt heeft het geen moeder die het verzorgt. Als ze uit het ei komt gaat ze met duizenden andere kuikentjes naar een grote schuur. Zolang ze klein is is er genoeg ruimte maar als ze groeit, en dat gebeurt heel snel, dan zit ze uiteindelijk met wel 50.000 andere kippen of meer boven op elkaar. Moet je je even voorstellen, elke kip heeft de plek van 1 A4 tje waarop ze moet leven, eten drinken en slapen. Ze leeft in haar eigen plas en poep wat ervoor zorgt dat haar pootjes aangetast worden door een scherpe stof die in haar plas zit: amoniak heeft dat. Ze krijgt ontstekingen en brandwonden aan haar poten. Ze is gekweekt om keihard te groeien. Een normaal kuikentje van vroeger, of op een biologische boerderij, groeit in .. maanden uit tot een kip van bijna twee en een halve kilo. Dat is normaal. Deze speciaal voor de slacht gekweekte kuikens groeien in 6 weken uit tot een kip van dat gewicht. Dat betekent dat ze als ze 2.5 kilo is ze zich nauwelijks nog kan bewegen. Ze valt steeds om omdat ze veel te zwaar is. Dit is echte dierenmishandeling. Ze bezeert zich ook vaak door het vallen en sommigen kunnen door hun gewicht niet bij drinkwater komen. Zolang mensen deze kip in de supermarkten blijven kopen zal er niets veranderen. Als iedereen stopt met het kopen van de plofkip en als Nederland weigert om nog langer deze kippen naar andere landen te sturen om er geld aan te verdienen dan zal de plofkip op den duur niet meer gekweekt worden.

De helft van de kuikens die geboren worden zijn mannetjes. Deze kunnen geen eieren leggen en zijn niet geschikt om te eten. Ze worden nadat ze geboren zijn door de hakselaar gegooid. Dat is een machine met scherpe messen. Het klinkt te gruwelijk om waar te zijn maar de haantjes worden daar levend ingegooid. In Nederland 30 miljoen per jaar. Zolang wij zoveel eieren blijven eten worden er haantjes door de hakselaar gedood.

Konijnen

In Nederland eten wij niet veel konijn. Toch worden er per jaar 363000 konijnen gehouden in hele krappe kooien zonder hooi, stro of andere bodembedekking. Ze zitten op gaas waardoor hun poten beschadigen. De baby’s worden en ook geboren. Door stress, frustratie en ontstekingen aan de darmen of luchtwegen gaat twintig procent van de konijntjes al jong dood. De moeders moeten in hun korte leven achter elkaar jonkies krijgen om zoveel mogelijk konijnen te kunnen verkopen.

Haar hele leven zit het moederkonijn in een draadgazen kooi. Ze kan niet voldoende bewegen en heeft last van ontstekingen aan haar tere voetzolen. Daarnaast krijgen veel moeders last van buik- en melkklierontstekingen. Door stress, de vele nestjes en de gezondheidsproblemen zijn de voedsters snel ‘op’ en worden ze geslacht. Wij fokken in Nederland konijnen om te verkopen aan buitenland (export).

Geiten

Wij Nederlanders eten nauwelijks geit. Wij houden ze voor de melk. De hoortjes van de geiten worden verwijderd om te voorkomen dat ze elkaar verwomnden in de overvolle stallen. Dit gaat onder verdoving alleen is er geen nazorg van de wonden die ontstaan. De mannetjes, bokjes, gaan naar buitenland en worden daar in korte tijd vetgemest voor de slacht. In Nederland hebben we niets aan ze. Geiten worden ook gebruikt voor ritueel slachten. Dat betekent dat ze onverdoofd geslacht worden vanwege het geloof van een bepaalde groepering in ons land.

Het is een uiterst beangstigende manier van slachten voor het dier. Met een scherp mes wordt de keel doorgesneden bij volle bewustzijn en het dier moet dood bloeden. Het komt voor dat het mes niet scherp genoeg is wat ervoor zorgt dat het dier veel pijn heeft. De Partij voor de Dieren probeert al jaren een verbod te krijgen op deze manier van slachten. Hoe andere dieren geslacht worden lees je onder het kopje slachthuizen.

Eenden

Eendeneieren worden in machines uitgebroed. De eendagskuikens worden naar grote opfokstallen met strooisel gebracht. Ze leven daar binnen – wel op stro, maar zonder zwemwater. Sinds 1998 mogen eenden niet meer naar buiten.

Een eend houdt van zwemmen, het is een waterdier. Ze houden van zichzelf poetsen en willen graag nestjes met jonkies. Als er geen water in de buurt is kan de eend zich niet gedragen als eend. Ze kunnen niet goed bewegen in de stal en verlangen steeds naar water. Ze hebben daglicht nodig om actief te kunnen zijn. In de stallen waar ze wonen is bijna nooit daglicht.
De eenden leven met 6 à 7 dieren op 1 vierkante meter. Na 7 weken worden ze geslacht. Ze wegen dan extreem veel namelijk meer dan 3 kilo. De dieren zijn gefokt op snelle groei. Daarom hebben veel eenden last van hart-problemen.

Ganzen

Misschien heb je wel eens van dit woord gehoord? Foie gras of leverpate. Dit komt van de lever van eenden en ganzen. De dieren moeten een hele pijnlijke behandeling ondergaan, keer op keer. Het heet dwangvoederen. Ze worden vetgemest via een trechter die de keel ingaat. Daarin wordt onder dwang vette maisbrij gegoten die ervoor zorgt dat de lever van de dieren 6 tot 10 keer zo groot wordt. Hoe groter de lever hoe meer pate en te maken valt. De eenden staan onder erge stress en zijn bang.

Veel dieren hebben verwondingen aan hun keel en slokdarm, infecties en botbreuken omdat mensen zo ruw met ze omgaan. Daarbij puilt de lever op den duur zo uit dat hij op de poten van de eenden drukt waardoor ze steeds omvallen.

Het zijn allemaal mannetjes die vetgemest worden. De vrouwtjes worden gebruikt om vlees van te maken of gedood als ze net uit het ei zijn.
Nederland fokt geen ganzen voor Foie gras maar haalt wel elk jaar bijna 50.000 kilo pate uit buitenland.

In Nederland worden weinig ganzen gehouden in de vee-industrie. Voor de productie van Foie gras (ganzen of eendenleverpate) wordt de gans in de laatste twee tot drie weken net als de eend, voor de slacht onder dwang gevoerd. Deze dwangvoeding, gebeurt door een lange stalen of rubberen buis in de keel te duwen. Hierdoor wordt driemaal daags een vette maïspap rechtstreeks de slokdarm ingepompt. Dit veroorzaakt angst, pijn en ernstige ademhalingsproblemen. Ook lopen de ganzen het risico dat hun slokdarm wordt geperforeerd door de stalen buis.

Door het vele en vette voer ontstaat een zieke vette lever die niet meer normaal werkt. De opgezwollen lever drukt de poten in zo’n positie, dat lopen moeilijk is. Als ze geslacht moeten worden kunnen ze dan ook niet meer normaal lopen. Er gaan ook dieren dood aan de verwondingen van het dwangvoeren.

Net als bij eenden wordt dit dwangvoeren in Nederland niet gedaan maar we halen wel heel veel pate uit buitenland.

Kalkoenen

In ons land leven bijna 800.000 kalkoenen, op elkaar gepropt in dichte schuren. Ze moeten erg snel groeien om zoveel mogelijk vlees te kunnen produceren. dierenleed onder kalkoenen is net zo erg als van plofkippen en je kunt dus spreken van plofkalkoenen.

De eieren van kalkoenen worden uitgebroed in een broedmachine.

Er zijn wel kalkoenmesterijen in Nederland. Daar worden ze vergemest. Een hen (vrouwtje) bereikt in zestien weken een gewicht van tien kilo. Een haan (mannetje) wordt zo’n twintig kilo in twintig weken: een groei van een kilo per week. De snelle groei zorgt voor problemen aan de poten en kreupelheid.

De dieren mogen niet naar buiten en hebben weinig ruimte in de stal: er leven vijf hennen of drie hanen op één vierkante meter. Veel kalkoenen hebben last van pijnlijke voetzweren. En heeft één op de tien kalkoenen ernstige problemen met lopen. Veel dieren hebben geïrriteerde ogen of problemen met ademhalen door de slechte stallucht. Ook komen veel darmproblemen voor doordat de dieren veel te veel eiwitten gevoerd krijgen.

Om de dieren op de been te houden wordt veel antibiotica gebruikt, dat is een medicijn om deze gezondheidproblemen te bestrijden. Dit is erg ongezond ook voor mensen die deze dieren eten.
Pikken is natuurlijk gedrag bij kalkoenen. Omdat ze in deze stallen zo boven op elkaar gepropt staan wordt het pikken een probleem. Daarom worden de
In Nederland zijn geen kalkoenslachterijen, dus de dieren gaan levend op transport naar Duitsland.

Paarden

In Nederland worden tienduizenden pony’s en paarden vertroeteld. Maar wat veel mensen niet weten, is dat we ze ook eten zonder dat we het weten. Ze zitten vooral verstopt in snacks als frikadellen en bitterballen.

Er worden in Nederland geen paarden gefokt om te eten. Toch wordt er regelmatig paardenvlees gegeten. Pony’s en paarden die niet (meer) voor fokkerij, sport of recreatie gebruikt kunnen worden, gaan vaak naar de slacht. Het gaat meestal om heel jonge of juist oude dieren.

Veel van het Nederlands paardenvlees gaat naar Zuid-Europa, waar paardenbiefstuk vaker wordt gegeten.

In Nederland is er weinig vraag naar paardenworst of -rookvlees. Wel blijkt uit onderzoek dat in maar liefst één op de drie snacks paardenvlees is verwerkt. Het gaat dan vooral om frikadellen, kroketten, bitterballen en gehaktballen en gehaktstaven. Het overgrote deel komt uit Argentinië en Brazilië, maar ook uit bijvoorbeeld België en Luxemburg. Er zijn amper dierenwelzijnsregels in die landen en er wordt slecht gecontroleerd. Het is geen uitzondering dat deze paarden sterk vermagerd en mishandeld zijn. Een Dierenwelzijnsorganisatie in nederland heeft een rapport geschrven over het lot van deze paarden. Je vindt dat rapport op de bronnenpagina van het handboek dierenwelzijn bij bron nummer 83.

Kweekvissen

Het vissenleed in de kweekvisserij is enorm. In Nederland wordt paling, meerval, claresse, forel, tilapia, snoekbaars, tarbot, garnaal, steur en yellowtail kingfish gekweekt. Ze leven in gesloten systemen: grote tanks met heel veel vissen. Er is nauwelijks ruimte om te zwemmen. Zo is er per meerval van 1,25 kilo bijvoorbeeld slechts 3 liter water om in te zwemmen. Door ziektes,stress en omdat ze elkaar opeten gaan er veel kweekvissen dood.

Een deel van de kweekvissen wordt onverdoofd geslacht. De dood is meestal langzaam en pijnlijk. Er is een diervriendelijke verdovingsmethode ontwikkeld waarbij de vissen verdoofd worden door een stroomstoot. Deze methode wordt nu alleen nog bij een deel van de paling en meerval gebruikt.

Slachterijen

‘Als slachthuizen ramen hadden dan zou iedereen vegetariër zijn’ Dat is een uitspraak van Paul McCartney. Hij was vroeger een bekende zanger van de band the Beatles. Hij bedoelt daarmee dat wanneer wij mensen zouden kunnen zien hoe dieren geslacht worden, we nooit meer vlees zouden willen eten. Elk dier dat je eet is naar de slachterij geweest om het te doden. Weinig dieren gaan vanzelf dood en dan zijn ze meestal ziek. Vroeger was dat natuurlijk ook zo maar toen had je nog geen intensieve veehouderij, toen hadden boeren nog niet zo ongelooflijk veel varkens, koeien en kippen. Het slachten hoefde toen niet zo snel te gebeuren. Moet je je eens voorstellen: er leven per jaar 550 miljoen dieren in de intensieve veehouderij die allemaal geslacht moeten worden. Dat zijn meer dan anderhalf miljoen dieren per dag die in Nederland naar het slachthuis gaan.

 

Er bestaan ongeveer 260 slachthuizen in Nederland. Het zijn zoveel dieren dat er nauwelijks controle is op of het dier goed behandeld of bedwelmd wordt. Veel dieren blijken niet voldoende bedwelmd te zijn als ze geslacht worden. Dat komt omdat het er zoveel zijn en alles snel moet. Dieren die op een biologische boerderij gehouden worden voor voedsel hebben een beter leven dan die in de intensieve veehouderij maar ze gaan wel naar hetzelfde slachthuis als alle andere landbouwdieren.

Huisdierverzorging

Welke zorg heeft een huisdier echt nodig?

Om deze vraag goed te kunnen beantwoorden, is het belangrijk dat we begrijpen hoe de werkelijke natuur van dieren is en hoe hun oorspronkelijke leefomgeving eruit ziet. 
We kijken samen met de leerlingen naar hoe een dier in de natuur leeft en hoe wij onze huisdieren houden. Wat is het verschil? Op deze manier komen kinderen er achter wat de basisbehoeften is van hun huisdier. 

Alle facetten van de basisbehoeften van dieren worden behandeld in een reeks van veertien boeken die SvD uitbrengt over dierenverzorging. Aangepast aan de leeftijdsgroep. Aan de hand van het natuurlijke gedrag van een dier, laten we kinderen zien hoe de wereld van dieren eruit ziet, hoe ze vroeger leefden en hoe het gedomesticeerde dier nu leeft.

Het konijn: je ziet aan zijn bouw dat het een springer en renner is. Een deel van de aard van een konijn is dus in beweging zijn. Daarbij zijn konijnen sociale dieren, ze hebben behoefte aan ‘kletsen’ met soortgenoten, zorgen voor kinderen, voedsel zoeken en lekker tegen elkaar aan liggen. Een konijn is dus van nature een zeer bedrijvig, speels en energiek dier. Om je huiskonijn een goed en comfortabel leven te geven hoef je geen duinlandschap aan te leggen in je tuin. Er zijn diverse manieren om hem, of welk ander huisdier dan ook, een goed leven te bieden, waarin het zich veilig, geborgen en goed voelt. Het educatieproject Valentijns vreselijke vakantie informeert kinderen over het verantwoord houden en verzorgen van dieren.

(Goud)vissen

De goudvis als huisdier

Voor een goudvis is het belangrijk dat hij ruimte heeft om te zwemmen, te groeien, zich fijn en veilig te voelen. Dit geldt trouwens voor alle vissen. Elke vis, elk dier heeft ruimte nodig om zich te kunnen ontwikkelen. We schrijven over de goudvis omdat deze vaak door kinderen uitgekozen wordt om als huisdier te houden. Het is van groot belang voor jullie om te weten wat deze vis nu eigenlijk nodig heeft om zich fijn te voelen. Het werkt hetzelfde als met de konijnen: als je vis zich fijn voelt, voel jij je ook fijn want dan ben je een goede verzorger en respecteer je de natuur van je vis. Laten we eens even kijken wat een goudvis nu allemaal nodig heeft om een fijn leven te hebben.

Ook vissen horen zoals je natuurlijk zult begrijpen eigenlijk in de natuur thuis. De goudvis wordt gekweekt, dus áls je dan perse een goudvis wilt hebben lees dit hoofdstuk dan goed om je vis een fijn leven te geven.

Wist je dat vissen ademen via de kieuwen?

Waar komt de goudvis vandaan?
De eerste goudvis is volgens Chinese bronnen rond 300 na Chr. ontdekt. Met de kweek ervan wordt ruim 1000 jaar geleden begonnen. De goudvis stamt af van de zilverkroeskarper. Met de oranje- en geelkleurige jonge kroeskarpers wordt verder gekweekt. Hieruit ontstaat de gewone goudvis. In de 17e eeuw is deze vis in Europa geïntroduceerd.

Wist je dat goudvissen wel 20 jaar oud kunnen worden bij een goede verzorging? En maar een paar maanden oud in een kom?

Wat vindt de goudvis prettig en wat niet?
Om het je goudvis naar de zin te maken is het eerste vereiste meer gezelschap en veel ruimte. Zoals jullie lazen in het vorige hoofdstuk heeft buurman Bert precies verteld dat een goudvis in een ronde kom een marteling is voor hem. In zo’n kom leven ze zelfs soms maar een paar weken. Een vis in zo’n kom stoppen staat gelijk aan dierenmishandeling! Het zou net als in Duitsland verboden moeten worden dat vissen in kleine kommen gehouden worden. In Duitsland moet je aquarium voldoen aan strenge eisen wat betreft de grootte.

Hoe moeten we dan wel goudvissen houden?
Goudvissen moeten zoveel mogelijk naar hun aard gehouden worden.
De aard van een goudvis is samen veel zwemmen in ruim water met goede bodembedekking. Een flinke, diepe vijver is dan natuurlijk het best.
Als je nu geen ruimte hebt voor een vijver en je wilt toch goudvissen houden of je hebt ze al, kies dan voor een ruim aquarium. Het water hoeft niet verwarmd te worden. Let wel op dat het water van buitenaf niet kunstmatig opgewarmd kan worden. Goudvissen zijn koudbloedige dieren die hun eigen temperatuur niet kunnen regelen en de temperatuur van hun omgeving aannemen, te grote schommelingen is niet goed voor de vis.

Fel zonlicht is slecht voor de ogen van een goudvis. Goudvisseneitjes komen na 14 dagen uit en na drie dagen kunnen de larven zwemmen

Goudvissen zijn sociale dieren en dienen dus niet in hun eentje, maar in kleine groepjes, gehouden te worden. Viskenners gaan uit van 250 liter water voor zo’n groepje kleine goudvissen. Dat komt neer op een aquarium van 100x50x50 centimeter. Maar, onze stichting zou iedereen die van dieren houdt, aanraden een aquarium van minimaal 120x50x50 aan te schaffen voor een groepje kleine goudvissen, hoe groter het aquarium hoe meer plezier je je goudvissen doet.

Heel belangrijk is verder dat de goudvissen in het aquarium over een leuke, afwisselende omgeving beschikken. Verschillende waterplanten, ronde stenen zodat de vissen zich niet kunnen bezeren en een zandachtige bodem zijn dan ook absoluut belangrijk. Plaats ook weer niet teveel spullen in de bak zodat je vissen ruimte hebben en let er op dat wat je in het aquarium legt of zet nooit scherpe kanten mag hebben. Goudvissen zwemmen graag in groepjes door het water, waarbij ze voortdurend op zoek zijn naar wat voedsel. Wat ze hierbij heel graag doen is met hun snuit in de bodem wroeten, het zogenaamde grondelen, eigenlijk net zoals varkens dat doen, wanneer ze naar voedsel zoeken. Dit biedt de dieren de noodzakelijke afleiding en beweging en houdt ze psychisch en lichamelijk gezond.

Zet een aquarium nooit in de felle zon en niet op een tochtige plek. Als een aquarium niet bij een raam staat heb je kunstmatige verlichting nodig. Vraag aan je ouders of ze er voor zorgen dat de lampen veilig bevestigd worden en zelf ook veilig zijn.

Sluierstaarten
Een sluierstaart is ook een soort goudvis. Mensen kiezen deze vis vaak omdat hij heel mooi is. Regelmatig wordt de vergissing gemaakt dat je elke sluierstaart gewoon in een vijver bij goudvissen kunt zetten. Er zijn enkele soorten die de temperatuur van een vijver aankunnen mits de vijver diep genoeg is, maar de meeste sluierstaarten hebben om zich goed te voelen een temperatuur van 22-24 graden nodig. Bij dierenspeciaalzaken kun je een elektrische staafverwarming of verwarmingskabel kopen. Laat je goed informeren over het gebruik van een dergelijk apparaat, het is een laag voltage maar blijft stroom!

Wist je dat als je een goudvis in een donkeren kamer opsluit hij wit wordt?

De vijver
Een vijver aanleggen is veel werk maar ook erg leuk. Je vissen hebben niet alleen plezier van je vijver maar jij en je ouders ook: als je er een fonteintje in plaats geeft dat een heerlijk rustig geluid in je tuin. Let op waar je de vijver graaft of neerzet: hij moet minimaal 4 tot 6 uur zon hebben per dag en liever niets onder een boom of struiken staan waar veel bladeren afvallen. Je goudvissen kunnen heel goed de winter overleven als je maar een diepte aanhoudt van 1 meter. Houd de vijver zo groot mogelijk, de meeste viskenners raden een vijver van 1 m2 aan, wij van project Stem voor Dieren vinden dat een vijver pas vanaf 1,5 m2 geschikt is voor een groepje goudvissen.

Als je in een buurt woont waar veel reigers zijn, kun je het best een speciaal net over je vijver spannen. Reigers zijn gek op malse gekleurde visjes.

Wist je dat goudvissen een geheugen hebben van ongeveer 3 seconden?

Wat eten goudvissen?
Goudvissen hebben gevarieerd voer nodig. In de dierenspeciaalzaak kun je speciaal goudvissen droogvoer kopen. Geef hiervan een tot twee maal per dag een portie wat de vissen meteen opeten. In een aquarium is dat wel te zien maar in een vijver zakt het meestal naar de donkere bodem. Je hebt speciale houten raamwerkjes of voerringen waarmee je meer overzicht krijgt van wat je vissen eten. Let goed op de houdbaarheid van het droogvoer, het verliest na verloop van tijd zijn voedingswaarde, bewaar het droog!

Goudvissen eten ook levend voer zoals watervlooien, zwarte en rode muggenlarven en zoetwatergarnalen. Deze diertjes kun je in een gewone sloot vinden. Met een schepnet kun je ze uit de sloot vissen. Neem ze altijd in het water mee om ze levend over te brengen in je vijver. Je hebt dit voer ook ingevroren bij de dierenspeciaalzaak, hiermee voorkom je eventuele besmetting van parasieten uit de sloot. In je vijver zullen deze diertjes zich gaan vermenigvuldigen, je krijgt dan vanzelf een natuurlijk verloop van voer voor je vissen.

Waterplanten zijn van groot belang, Denza en Cacoma zijn heel geschikte planten. Goudvissen eten ook algen die heb je in een aquarium niet daarvoor in de plaats kun je ze af en toe een beetje biologische sla voeren of spinazie, lees goed> biologisch omdat er op gewone groeten gif gespoten wordt.

Wist je dat een goudvis geen maag heeft, daarom moet je hem niet teveel voer in een keer geven.

Houd je vijver of aquarium schoon!
Als je je vijver of aquarium goed schoon houd zul je zien dat je vissen zelden ziek zijn. Naast goede voeding is dit het belangrijkst om gezonde en vrolijke vissen te houden. Het schoonmaken van het aquarium of de vijver kost wekelijks zo’n 2 tot 3 uur. Als je nou op vakantie gaat zorg dan dat een goede vriend of buur je vissen goed verzorgt. In de vijver kun je een filter plaatsen die regelmatig verschoond moet worden. Schep gevallen blaadjes of andere onregelmatigheden uit het water. Mossels vind je in de sloot, die kun je in je vijver plaatsen, zij houden je vijver op een natuurlijke manier schoon.

Weet je waarom baby goudvissen pas na een jaar oranje worden? Om niet op te vallen door hun omgeving, ter bescherming. Ze worden zwart geboren en blijven dat dus een jaar.

Goudvisziektes
Ziekten van de goudvis worden onder verdeeld in parasieten, bacteriële aandoeningen en schimmelziekten. Alleen dieren met een verminderd natuurlijk afweermechanisme worden getroffen door schimmels en bacteriën. Bekende algemene oorzaken voor een verslechterde afweer zijn: slechte vangnetten die de schubben beschadigen en de beschermende slijmlaag verwijderen, ernstige overbevolking, watervervuiling, verkeerde temperaturen of verkeerde voeding gedurende een langere tijd.

1. Parasieten Parasieten worden normaal gesproken onder goudvissen verspreid door nieuwkomers of besmet voer. Let hierbij op witte vlekjes op de vinnen of het lichaam van de vis (wat duidt op witte stip), of wanneer hij met zijn lichaam langs de stenen schuurt. Eencellige parasieten zijn in heel veel gevallen de veroorzaker van visproblemen. In andere gevallen kunnen het wormen of kreeftachtigen zijn.

2 . Bacteriën Een wat lastiger te stellen diagnose, zeker wat de soort bacterie betreft. Onder bacteriële infecties vallen vinrot, zweervorming, uitpuilende ogen en waterzucht:

A. Vinrot Symptomen: gerafelde randen aan de vinnen waarlangs een dun rood randje loopt. De infectie gaat langzaam naar de basis van de vin en uiteindelijk gaat de vis hieraan dood. Oorzaken: happen aan de vinnen door andere vissen, te koud of te vuil water en een slechte verzorging. Zorg dat de oorzaak wordt weggenomen en behandel de zieke vis met erkende medicamenten.
B. Zweervorming
Symptomen: zweertjes over het lijf.
Oorzaken: deze aandoening komt steeds vaker voor en treedt op wanneer de beschermende slijmlaag is beschadigd.
C. Uitpuilende ogen en waterzucht
Dit zijn twee vormen van een zelfde type ziekte. Bij uitpuilende ogen puilen, zoals de naam het al zegt, puilen de ogen letterlijk uit. Bij waterzucht zwelt de hele vis op. De vis ziet er dan opgeblazen uit en zijn schubben gaan naar buiten staan. Deze ziekte kan niet genezen worden en de dieren kunnen dus het beste zo snel mogelijk uit hun leiden verlost worden. Er zijn verschillende soorten druppels voor in het water tegen bacteriële infecties te verkrijgen bij de dierenspeciaalzaak. 3. Schimmels
Schimmels tasten vaak plekken aan waar de huid en zijn beschermende slijmlaag al beschadigd is. Schimmel is in de meeste gevallen te herkennen aan witte wattenachtige pluisjes op de vinnen of de huid van de vis. Schimmels zijn over het algemeen redelijk goed te bestrijden. Voorkomen is beter dan genezen. Daarom is het belangrijk dat de oorzaak van het beschadigen van de huid en de beschermende slijmlaag wordt opgespoord en wordt voorkomen. Er zijn verschillende soorten druppels voor in het water tegen schimmels te verkrijgen bij de dierenspeciaalzaak.

Op de volgende website vind je alles om verantwoord (tropische) vissen te houden. Roderik is een ervaren aquariumhouder en wil je vragen beantwoorden.
www.aquariumfans.nl

Cavia's

De cavia als huisdier

Tamme cavia’s
In het vorige hoofdstuk heb je het verhaal kunnen lezen van Valentijn en de babycavia. Buurman Bert weet hoe cavia’s in het wild leven en wat onze tamme cavia’s nodig hebben. Ruimte en sociaal contact zijn erg belangrijk, net als bij de konijnen. Cavia’s zijn namelijk vrolijke lopers. Ze voelen zich geweldig als ze een stuk kunnen lopen en lekker rondscharrelen. Je hoort ze ook knorren als ze elkaar achterna zitten. Net als in het verhaal over Bobby.
Wist je dat je aan je cavia kunt zien wanneer hij zich heel fijn voelt? Dan maakt hij sprongetjes in de lucht en maakt hij hoge piep geluidjes.

Neem altijd twee cavia’s
Cavia’s zijn heel sociale dieren. Ze leven het liefst in een groepje, maar twee cavia’s doen het ook goed samen. Als je ooit besluit een cavia te vragen aan je ouders, vraag er dan dus twee. Je kunt ze uit een opvangcentrum halen. Je zult zien hoe dankbaar deze kleine knorders zijn als je ze uit een opvangcentrum haalt. Een cavia die alleen gehouden wordt vereenzaamt bijna altijd, soms zo erg dat hij sterft van eenzaamheid. Jij kunt nooit een soortgenootje vervangen, hoe veel aandacht je ook geeft aan je cavia.

Tip:Probeer twee ( of meer) cavia’ s uit een familie te krijgen, die zijn aan elkaar gewend. Lukt dat niet kies dan voor een mannetje en een vrouwtje. Je kunt ook twee cavia’s van het zelfde geslacht nemen, maar kies dan een jonge en een oudere, die maken geen ruzie met elkaar.

Wat vindt een cavia prettig en wat niet?
Een cavia is een prooidier, dat betekent dat hij in de natuur belaagd wordt door vijanden die hem willen opeten. Meestal zijn dat roofvogels die met een vaart uit de lucht duiken en de cavia van de grond pakken. Een cavia is dus erg op zijn hoede als er iets van bovenaf op hem af komt. Daarom willen cavia’s in een groep leven, dan word je niet zo gauw gepakt door een roofdier.
Ook de tamme cavia’s hebben dit gevoel meegenomen. Het is van belang dat je je cavia heel voorzichtig optilt. Schuif met je linkerhand voorzichtig onder zijn achterkant en ondersteun hem met je rechterhand onder de borst. Zo voelt het zich veilig en kan niet vallen.

Geduld! Als je een cavia iets wilt leren
Een cavia kun je dingen aanleren zoals op een bepaalde plek in zijn hok zijn behoefte te doen. Je hebt daar geduld voor nodig. Telkens als je de hok verschoont, moet je wat oude keutels leggen in de hoek waar je wilt dat je cavia zijn behoefte doet.
Weetje: een mannetjescavia heet een beertje, een vrouwtje een zeugje
Sommige cavia’s gaan na verloop van tijd bijten. Niet altijd uit boosheid maar sommigen zien dit gewoon als een spel: hij bijt, jij schrikt en trekt je hand weg, leuk spel! Soms ook omdat hij de baas wil zijn over andere cavia’s of over jou. Om dit af te leren zijn er een aantal mogelijkheden. We hebben hier onderzoek naar gedaan en we vinden zelf de volgende ’truc’ de beste oplossing: als je cavia is gaan bijten, Benader hem een poosje met handschoenen aan. Als hij bijt pak je hem zacht achter op zijn nek en roept nee! Wat ook helpt is zijn lievelingsvoer, bv witlof, een poosje op jouw schoot te geven zodat jij bepaalt waar hij eet. Als hij niet bijt maar lief zit te knabbelen aan zijn struikje, dan moet je hem belonen door zachte woordjes te zeggen en hem te knuffelen. Sla, knijp of duw je cavia nooit ruw opzij en schreeuw niet tegen hem. Een cavia hoort geluiden twee keer zo hard als jij!
Bij bekende geluiden begint een cavia opgewonden te piepen. Als je bijvoorbeeld de koelkastdeur opendoet en een zakje groente tevoorschijn haalt, weet hij wat deze geluiden betekenen: etenstijd!
Wist je dat een cavia 1000 maal beter kan ruiken dan jij? En dat ze diverse kleuren kunnen onderscheiden: ze zien wel degelijk het verschil tussen de groene komkommer en de rode tomaat!
Welk hok voor je cavia’s?

Als je advies vraagt in een dierenwinkel over een hok voor je cavia’s krijg je bijna altijd te horen dat een hok van 100x50x50 groot genoeg is. Wij van Stichting Stem voor Dieren vinden dat een zeer slecht advies. Cavia’s leven in het wild in de bergen en op de steppen, ze hebben ruimte nodig, en schuilplaatsen om zich te beschermen tegen vijanden en kou. Ook onze huiscavia’s blijven de drang houden om zich vrijuit te kunnen bewegen. Dat zit in hun natuur. Het is dus een marteling om je cavia’s op te sluiten in een te klein hok.

Tip: Cavia’s lopen graag vrij rond in een kamer: let op snoeren, ze kunnen eraan gaan knagen en dood gaan de schok van elektra! Let op dat je niet op je cavia trapt en zorg dat de deur dicht is zodat je cavia niet van de trap kan vallen of in een kamer terecht komt waar hij niet mag zijn.

Wij adviseren een hok van hetzelfde formaat als voor een konijn: 180×100 cm. Dit is een geschikte ruimte voor twee cavia’s. Zorg dat je er een schuilhokje in maakt, bijvoorbeeld van een klein doosje waar ze samen in passen, dat vinden ze fijn. En leer je cavia in huis los te laten lopen, elke dag een paar uurtjes. In de zomer kun je ze een paar uur in een ruime ren buiten zetten. Je cavia’s zullen gelukkig zijn en tevreden knorgeluidjes maken. Aan de kleine sprongetjes die ze maken zul je merken hoe fijn ze het hebben.

Belangrijk: de bodembedekking van de caviahok
Zaagsel is niet geschikt voor een cavia, omdat het schadelijke stoffen bevat. Stro is te scherp, de dieren kunnen zich bezeren. Gebruik als bodemmateriaal daarom net als voor een konijn hennepvezel oftewel aubiose, fijne beukensnippers of no-smell is ook prima. Als bovenlaag moet er altijd voldoende schoon hooi in de kooi zijn. Goed, droog hooi is belangrijk voor de cavia. Er zitten vezels in die voor een goede darmwerking zorgen. Ook vinden cavia’s het prettig om zich in het hooi te verstoppen.
Maak de box een keer per week goed schoon, bij warm weer twee keer omdat er ook altijd andere diertjes in het hok komen, zoals vliegen. Zij leggen eitjes in het bodemmateriaal. Uit deze eitjes komen maden (wormpjes) die zich voeden met caviakeutels. De maden kunnen zich ingraven in de huid rondom de anus van de cavia. De cavia wordt dan levend opgegeten door de maden. Deze ziekte wordt myasis (vliegenlarvenziekte) genoemd en is meestal dodelijk voor de cavia. Het best kun je de kooi af en toe ontsmetten met soda.

Wist je dat konijnen- of hamstervoer absoluut niet is geschikt voor cavia’s?

Voeding

Doe het voedsel van een cavia altijd in een stevige bak. Het zijn echte knoeiers en ze gooien lichte bakjes snel om. Water kun je het best in een speciaal flesje geven, dat kun je ophangen in de kooi. Verschoon het water dagelijks, dan hebben ze altijd lekker vers drinken. In de dierenwinkel zijn diverse soorten hardvoer verkrijgbaar. Van voer met allerlei granen en zaden tot voer dat bestaat uit één soort brok waar alle voedingsstoffen in zitten. Kies altijd voer waar extra Vitamine C aan toegevoegd is. Bewaar het hardvoer altijd in een afgesloten bak op een droge, koele plaats en let bij de aanschaf op de houdbaarheidsdatum. Haal oud voer meteen weg.

Cavia’s kunnen zelf geen Vitamine C aanmaken. Bij een tekort aan Vitamine C kunnen ze problemen krijgen met hun tanden, botten en spieren. Kijk op de verpakking van het voer naar de hoeveelheid Vitamine C die het bevat. Een cavia heeft per dag 10 tot 20 mg. Vitamine C nodig. Vitaminedruppels, speciaal voor cavia’s, kunnen voor extra aanvulling zorgen. Ook kun je suikervrije vitaminetabletten geven, hoewel niet alle cavia’s die lusten. Je kunt dan een vitamine C-tabletje van 50 mg oplossen in 0,5 liter water en dat geven als drinkwater. Dit is met name geschikt voor zieke of verzwakte cavia’s, die slecht eten.
Vaak adviseren dierenwinkeliers knaagstenen. Cavia’s die gevarieerd voer krijgen hebben geen knaagsteen nodig. Ze kunnen zelfs beschadigingen teweeg brengen in de vorm van blaasstenen. Koop bij een tuincentrum een wilgentakje, Haal deze liever niet van buiten, er kunnen giftige stoffen op zitten zoals uitlaatgassen. Wilgentak is een verantwoorde en lekker vervanging. Zet een wilgentak in een vaas met water, binnen twee weken komen er allemaal rode worteltjes aan en als je hem plant in de tuin of op balkon in een bak met aarde, heb je in korte tijd een eigen wilgenboompje.

Cavia’s hebben dagelijks groenvoer nodig. Geschikte groenten- en fruitsoorten zijn wortel, komkommer, paprika (bevat veel vitamine C), 2-3 blaadjes witlof of een stukje appel. Zorg voor voldoende afwisseling. Was of schil het groenvoer, zodat je zeker weet dat je cavia geen bestrijdingsmiddelen binnen krijgt.
Hooi is onmisbaar voedsel voor cavia’s. Het scherpt de snijtanden en houdt de dieren actief. Hooi bevat veel vezels en cellulose. Dit is belangrijk voor de spijsvertering. Hooi en hardvoer moeten altijd aanwezig zijn. Let op dat je het natte hooi, waar je cavia op geplast heeft weg haalt.
Tip: geef nooit zomaar geplukte planten of kruiden uit de natuur. Sommige soorten zijn giftig voor cavia’s. Sint Jacobskruid bijvoorbeeld is zeer giftig. Bovendien zitten op veel planten en kruiden langs wegen en paden bestrijdingsmiddelen.

Ziektes bij de cavia

  • Abcessen
    Abcessen zijn bultjes. Ze kunnen door verschillende oorzaken ontstaan: door distels in het hooi of door een beet met een geïnfecteerde tand van een andere cavia. De abcessen moeten goed schoongemaakt worden en het hok hierna goed gereinigd, om de infectie er uit te halen, zodat het dier niet weer besmet wordt.
  • Ademhalingsproblemen
    Een cavia die ziek is gaat vaak kort en snel ademen, dat zijn de eerste tekenen van een ziekte. Bij verkoudheid en allergie, zit de cavia dan te snuiven of zelfs te rochelen. Vaak komt dit door de ammoniak uit zijn urine, die is slecht voor zijn luchtwegen, houd de kooi dus goed schoon!
  • Slecht eten
    Soms gaat een cavia opeens slecht of zelfs niet meer eten. Dit kan erg gevaarlijk zijn omdat ze er heel somber van worden en geen zin meer hebben om verder te leven. Vaak gebeurt dit bij een cavia die alleen in een hok zit. Daarom alleen al is het belangrijk dat je minimaal twee cavia’s aanschaft. Als je cavia slecht eet, probeer zijn eetlust dan op te wekken met lekkere hapjes zoals groente en fruit.
  • Diarree
    Soms wordt diarree veroorzaakt door bacteriën. Soms door verkeerd voedsel of vervuild water. Als de cavia verder gezond lijkt en hij nog eet, dan kan je hem het beste volop water en hooi geven en eventueel wat Norit tabletjes. Als de diarree acuut is en als water uit het lichaam loopt, moet je zo snel mogelijk naar de dierenarts gaan. Diarree kan voor een cavia dodelijk zijn als er niet tijdig iets aan gedaan wordt.
  • Oorontsteking
    Als je cavia zijn kop naar een kant draait en niet recht kan lopen of steeds rondjes draait, dan wijst dit op een ontsteking in het middenoor. Ga direct naar de dierenarts, zo’n ontsteking is zeer pijnlijk voor de cavia!
  • Trommelzucht
    Tijdens de spijsvertering kan er door eenzijdige voeding in de darmen overmatig veel gas ontstaan. De maag en darmen zijn dan zeer gespannen en de buik is vergroot en pijnlijk. De cavia heeft het hierdoor erg benauwd, deze benauwdheid kan in het ergste geval tot de dood leiden. Ga direct naar de dierenarts.
    Tip: kijk de nagels van je cavia regelmatig na. Wanneer ze te lang worden moet je de dierenarts vragen ze te knippen. Ze kunnen erge last krijgen van de te lange nagels, omdat de nagels dan krom groeien en de voetjes van de cavia pijnlijk worden. Ook de tanden van een cavia kunnen te lang worden. Geef je cavia elke dag hardvoer en vitamine C om dit te voorkomen. Zijn ze toch te lang? De dierenarts kan ook tanden knippen.
  • Oogverwondingen
    Deze zien er meestal erger uit dan het is, maar moeten natuurlijk wel serieus genomen worden. Oogverwondingen komen meestal door hooisprieten, zaden of het eigen haar. Er komt dan een blauwe en/of rode waas over het oogje. Meestal kan het snel worden opgelost door de boosdoener uit het oog te verwijderen en het uit te spoelen met oogwater. Daarna kan je het behandelen met oogzalf en druppels vitamine A die je bij de dierenarts haalt. Vraag altijd je ouders te helpen om de zalf in de oogjes te doen, omdat het een moeilijk karwei is en je snel in de oogjes steekt met het tubetje zalf.
  • Schurftmijt
    Schurftmijt is een huidziekte die veel voorkomt. Je cavia heeft erge jeuk, wordt mager en zijn haar gaat uitvallen. Als deze ziekte niet wordt behandeld, kan de cavia eraan overlijden. Als gevolg van de jeuk gaat de cavia bijten en krabben en hierdoor ontstaan dan weer korsten en rode plekken op het lichaam. Ga naar de dierenarts.
  • Schurft
    Schurft uit zich in kale plekken op de huid van de cavia. De dierenarts kan de cavia snel helpen met pilletjes of injecties. Oorschurft kun je zien doordat de oorschelp bedekt is met geelbruinige korstjes. Tip: Als je een langharige cavia hebt, let er dan goed op dat er geen klitten in zijn haar komen. Laat je cavia wennen aan een zachte borstel, zo voorkom je klitten.
  • Ringworm
    Ringworm komt meestal voor bij cavia’s die slecht eten krijgen en in vuile kooien zitten. Er komen kale plekken met witte schilfers of bruine korstjes op de kop (rondom ogen en neus) Ringwormen kunnen ook mensen besmetten, dat uit zich in schilferige wondjes op het hoofd, vaak bij kinderen. Ook andere soorten huisdieren zoals honden kunnen ringworm overbrengen. Ringworm is een besmettelijke schimmel die gemakkelijk bijvoorbeeld door het dragen van iemands muts over te brengen is.
  • Verkoudheid
    Verkoudheid is te vermijden door je cavia nooit op te tocht te zetten, niet in vochtige en/of koude kamers te plaatsen, op te passen als je het dier hebt gewassen, als een cavia nat is wordt hij met tocht eerder ziek. De cavia begint te niezen en krijgt een natte neus. Ga met je cavia naar de dierenarts, verkoudheid is bij een cavia niet zo onschuldig als bij ons mensen. Wij mensen worden gewoon hoesterig en niezen veel maar een cavia krijgt heel snel longontsteking als hij verkouden is en dat overleeft hij vaak niet.
Konijnen

Het konijn als huisdier

Tamme konijnen
Toen de Romeinen konijnen vingen vanwege hun vacht, en om ze op te eten, ontdekten ze ook hoe gezellig konijnen eigenlijk zijn.
Konijnen houden is gewoon leuk, vooral als je ervoor zorgt dat ze zich veilig en prettig voelen bij jou. Natuurlijk horen konijnen zoals alle dieren eigenlijk in de natuur thuis, maar wanneer je je konijn geeft wat het nodig heeft, regelmatig met hem speelt en hem knuffelt, en ervoor zorgt dat hij op tijd rust krijgt, zul je versteld staan van wat hij je aan vriendschap kan geven. Je zult al snel merken dat hij op zijn achterpootjes gaat staan om je te begroeten, wanneer je binnenkomt. Hij zal heen en weer gaan huppelen in zijn hok, omdat hij weet dat het speel- of voedertijd is.

Wat vindt een konijn prettig en wat niet?
Een konijn laat duidelijk blijken wat hij leuk vindt en wat niet, maar niet alle konijnen zijn hetzelfde. Het ene konijn houdt meer van knuffelen dan het andere. Misschien geeft jouw konijn je af en toe een likje – dat is zijn knuffel, om je te laten merken dat hij zich fijn voelt bij je.

Maar soms kan een konijn ook bijten. Dan heeft hij geen zin meer om te spelen of op schoot te zitten. Dan mag je hem niet straffen. Hij weet niet dat bijten fout is. Zet hem gewoon terug op de vloer, of in zijn hok. Van straffen wordt je konijn schuw en heel bang.

Een konijn is eigenwijs, maar kan best wat leren
Een konijn is een zeer eigenwijs dier dat zich niet graag de les laat lezen. Dat zit in zijn aard. Als je hem iets wilt laten doen waar hij geen zin in heeft, dan kijkt hij je aan op een manier van: doe het lekker zelf! Als je hem iets wilt leren, doe het dan met geduld en veel liefde, des te leuker is het als je je konijn iets leert, bijvoorbeeld op je schoot springen. Ga lekker met hem oefenen: je noemt zijn naam en prijst hem flink, en als hij dan inderdaad op je schoot hipt, geef je hem iets lekkers.

Zoek het juiste vriendje uit
Kies altijd voor twee konijnen, dan kunnen ze met elkaar spelen. En … als je naar school bent, zijn ze nooit alleen. Een mannetje en een vrouwtje passen het best bij elkaar. Ze kunnen samen erg gelukkig worden en ze maken weinig tot geen ruzie. Het enige nadeel is dat ze gaan paren en in korte tijd een groot gezin krijgen. Je kunt daarom het beste een van de twee konijnen laten steriliseren.
Als je meer konijnen wilt – of bijvoorbeeld twee mannetjes of twee vrouwtjes bij elkaar – dan gaat dat een maand of drie goed. Daarna krijg je vechtpartijen. Dat komt doordat er één de baas moet worden. Ook dan is de oplossing: sterilisatie. Daar worden ze rustig van.

Welk hok voor je konijn?
Konijnen zijn springers en pleziermakers, dartele dieren die houden van stoeien, rennen en elkaar achterna jagen. Als je een gelukkig konijn wilt hebben, zorg dan voor een ruime kooi van minimaal 180×100 centimeter. Een ren in de tuin of op het balkon is een feest voor je konijn, vooral als de ren op het gras kan staan. Wat erg belangrijk is, is dat je je konijn regelmatig los laat lopen. Daarvoor moet het zindelijk zijn. Verderop lees je er meer over.

Belangrijk! De bodembedekking van het konijnenhok
Aubiose is zeer geschikt als bodembedekking in een konijnenhok. Het is een samengeperste vezel die helemaal schoongemaakt is en geen stof en ander vuil meer bevat. Bovendien voelt het lekker zacht aan. Je koopt het gewoon in de dierenwinkel. Zaagsel en kattengrit zijn niet geschikt. Sommige konijnen eten het op, dat is gevaarlijk. Zaagsel bevat namelijk bestanddelen die de lever kunnen beschadigen, en kattengrit vormt klonten in de darmen.

Hoe maak je je konijn zindelijk?
Om je konijn gezellig in de kamer te kunnen laten rondlopen moet hij zindelijk zijn. Daarvoor is steriliseren aan te raden. Konijnen markeren namelijk hun omgeving door overal een plasje en sterk ruikende keutels achter te laten. Daarmee geven ze aan: dit gebied is van mij!
Er zijn speciale konijnenwc’s te koop. Zoek een maat uit, die bij de grootte van je konijn past. Plaats in het hok van je konijn een wc en plaats er twee in de ruimte waar je hem wilt laten loslopen.

Hoe train je je konijn?
Als je ziet dat je konijn een plas heeft gedaan op de vloer, zet je hem meteen op de wc. Het plasje dep je op met keukenpapier en je legt dit bij hem in zijn wc. Hij zal gaan begrijpen wat de bedoeling is. Wat ook helpt, is wat vers hooi in een schone hoek van de wc leggen. Je konijn zal dan graag op de bak gaan zitten om te knabbelen aan het hooi. Ondertussen doet hij zijn behoefte. Prijs hem uitbundig als hij vanzelf op de wc gaat.
Op deze manier leer je je konijn zich te herinneren dat een plas en een poep op de wc horen. Als het konijn dan later losloopt in de kamer zal hij zich herinneren hoe het hoort. Houd de wc’s goed schoon, want je konijn slaapt er gek genoeg ook wel eens in.

Voeding
Hooi is het allerbelangrijkste voedingsmiddel voor een konijn. Elke dag vers hooi is een must. In de natuur eten konijnen natuurlijk geen droogvoer, maar door de eeuwen heen zijn onze tamme konijnen dat gewend geraakt.
Goed droogvoer voor konijnen is biks. Dat is een groene korrel met heel veel vitamines. Er bestaan ook gemengde korrels, maar daarvan zoeken de konijnen meestal alleen de lekkerste uit, en de gezonde laten ze liggen.

Goede groenten zijn:
andijvie, broccoli, venkel, heel weinig witlof, veldsla, waterkers, boerenkool, takje peterselie, takje selderie, stukjes wortel, bleekselderij (3 cm), selderieknol, koolrabi, paksoy, mosterdblaadjes, frambozenblaadjes, paardenbloemblad, en het loof van wortelen. Teveel wortel is niet goed, af en toe een klein stukje.

Slechte voeding is:
prei, ui, bieslook, bonen, erwten, maïs, vaste kool, spruitjes.
Je konijn mag fruit, maar ook hier geldt: een klein stukje per dag. In fruit zit veel suiker, teveel daarvan is niet goed. En wat je konijn tot slot nog lekker zal vinden, is een stukje oud brood. Ook hier geldt: geef het met mate!

Hoe zie je dat je konijn ziek is?
Een gezond konijn is levendig, actief en nieuwsgierig. Konijnen zijn erg gevoelige dieren. Daarom is het belangrijk snel met een ziek konijn naar de dierenarts te gaan. Hieronder wordt een aantal veel voorkomende konijnenziekten besproken.

Diarree
Vóór acht weken zijn de darmen van een konijn nog niet helemaal volgroeid. Het konijntje heeft de melk van de moeder nodig. Er zitten bacteriën in die de darmen sterk maken. Konijnen die te vroeg bij hun moeder weggaan, kunnen last krijgen van ernstige diarree.
Zorg dat je volwassen konijn echt goede voeding krijgt en houd je daar strak aan. De darmen van een konijn blijven gevoelig. Als je konijn diarree heeft, moet je er altijd mee naar de dierenarts gaan omdat het konijn anders kan uitdrogen.

Darmstelsel moet aan de gang blijven
Het aantal keutels geeft veel informatie over de gezondheid van je konijn: als je konijn steeds kleinere keutels werpt of helemaal niet, en als hij ook slecht eet (of helemaal niet eet), is het raadzaam naar de dierenarts te gaan: het darmstelsel van een konijn mag niet stil komen te liggen. Het komt namelijk heel moeilijk weer op gang.

Slecht of niet eten
Een konijn dat niet eet, is ziek. Als hij niet eet, heeft hij waarschijnlijk te lange tanden. De tanden van een konijn groeien hun hele leven en moeten slijten. Daarom is goede voeding, zoals takjes en hooi om op te knagen, erg belangrijk. Wanneer je konijn dus met zijn eten ‘rommelt’, brokjes eruit gooit of erg morst, dan is er meestal iets met zijn gebit aan de hand. Een bijkomend signaal is kwijlen.

Scheve kop en omvallen
Een konijn dat zijn kop schuin houdt, en vaak omvalt, heeft meestal een oorontsteking.

Snotneus en snuiven
Heeft je konijn tranende oogjes of een snotneus? Dan is er bijna altijd sprake van een voorste luchtweginfectie. De dierenarts heeft hier medicijnen tegen.

Kale plekken in de vacht of een schilferhuid
Controleer de vacht van je konijn regelmatig. Een konijn is gevoelig voor ongedierte zoals luizen, vlooien en mijten. Wanneer je deze ontdekt, raadpleeg dan de dierenarts.

Twee ernstige konijnenziektes:

  • Myxomatose
    Deze ziekte komt veel voor bij wilde konijnen en wordt meestal door insecten overgebracht, zoals muggen en vlooien. Maar ook kan myxomatose voorkomen bij tamme konijnen. Het is een ernstige ziekte die meestal tot de dood leidt.
  • VHS
    Ook deze ziekte wordt door insecten verspreid. Ook wordt hij overgebracht via besmette ontlasting of voer. Het is een nare en pijnlijke ziekte die gepaard gaat met bloedinkjes over het hele lichaam. Als je konijn VHS heeft, gaat hij dood.

Wist je dat…

  • dieren uit een asiel of opvanghuis
  • heel dankbare dieren zijn?
  • Ze hechten zich sterk aan hun ‘redders’
  • Het is beter een dier uit een opvangcentrum te halen
  • dan uit een dierenwinkel!

Tip:

  • Als je je konijn los laat lopen in de huiskamer, let er dan op dat hij niet bij de elektrische snoeren kan: hij zal ze doorbijten, waardoor hij een elektrische schok krijgt
  • Ook zijn veel planten giftig voor je konijn
  • Neem twee konijnen die elkaar al kennen
  • In het konijnenopvangcentrum Goofy in Oldenzaal en Het Knagertje in Den Haag verkopen ze nestjes konijnen
  • Pluk nooit paardenbloemen langs de weg! De uitlaatgassen in de bladeren zijn slecht voor je konijn!

Let op:

  • konijnen mogen in het voorjaar
  • niet te lang op jong gras staan
  • omdat de stoffen in dit gras
  • kunnen zorgen voor darmproblemen

Tips:

  • Als je konijn opeens naast zijn wc plast, kan dit komen door:
    stress: er is bv een nieuw konijn bijgekomen of er is iets veranderd in huis
    of ziekte: een infectie aan de urinewegen, blaasgruis, blaasstenen of een nierziekte
  • Afgemaaid gras mag je nooit geven, geplukt of geknipt lang gras wel
  • Laat je konijn elk halfjaar inenten tegen myxomatose
  • VHS wordt overgebracht via besmette handen en voeten
  • en via paardenbloemen uit de berm
  • Laat je konijn elk jaar inenten tegen deze dodelijke ziekte

Fabel:
konijnen drinken geen water
Een konijn moet water hebben, anders gaat hij dood

Spelletjes met je konijn
Vul een wc-rol met hooi, die hij eruit kan plukken
Laat hem door een kartonnen buis lopen (bijvoorbeeld waar nieuwe vloerbedekking omheen zat)
Rol een kattenballetje met een bel erin naar hem toe
Laat hem met kartonnen bekertjes spelen

Opdrachten:
I maak de quizvragen op bladzijde 2 van de leermethode achter in je boek
II schrijf een verhaal over Kriebel het konijn, en laat hem vertellen wat hij fijn vindt

WIE WEET HET?

Kerst 2023